زرشک
زرشک گیاهی است که به نام های متفاوتی در سراسر دنیا شناخته شده است. میوه، پوست، وریشه گیاه زرشک در طب سنتی و گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد.
شکل ظاهری آن بوته ای به طول ۱ تا ۵ متر می باشد که از ساقه های تیغ دار قرمز رنگ و برگ های سبز دندانه ای تشکیل شده و اواخر بهار و ابتدای فصل تابستان شکوفه می دهد شکوفه های آن زرد رنگ است و میوه آن ابتدا به رنگ قرمز و بعد از مدتی تیره تر می شود. طعم و مزه آن ترش است و شکل بیضی مانند دارد. طبع آن سرد است و مصرف بیش از اندازه آن در افرادی که سرد مزاج هستند باعث بلغمی و سودآوری مضر است.
کشورمان ایران دارای اراضی گسترده ای برای کشت این محصول می باشد و ۹۸ درصد زرشک دنیا را تامین می کند. مناطق معتدل و حاصل خیز بستر مناسبی برای رویش آن می باشد. در حال حاضر خراسان جنوبی بیشترین سهم از کشت این محصول را به خود اختصاص داده است. این گیاه در بسیاری مناطق به صورت خودرو می روید و میوه می دهد.
زرشک در طب سنتی برای درمان بی اشتهایی، پلاک دندانی، کاهش تورم (ورم لثه)، مشکلات کلیه یا مثانه، اختلالات گوارشی، عفونت، سوءهاضمه، بیماری کیسه صفرا و سوزش سردل، گرفتگی معده، ورم طهال، مشکلات روده، نقرس و رماتیسم، آرتروز و ورم مفاصل، مشکلات گردش خون، برطرف کننده سوزش ادرار، درمان واریس و برای شست و شوی چشم از جوشانده ریشه و ساقه آن می توانید استفاده کنید. اگر چه هنوز تحقیقاتی قطعی در مورد خواص زرشک در درمان و بهبود این بیماری ها صورت نگرفته و همگی مصرف طب گیاهی و تجربی می باشد.
مواد تشکیل دهنده فعال در زرشک "اکسوئینولین آلکالوئیدها"،به ویژه"بربرین"هستند. این آلکالوئیدها در ریشه، ساقه های زیرین و پوست ساقه این گیاه یافت می شوند.
زرشک به صورت چای، شربت، کپسول، گیاه خشک شده و قرص در دسترس است. می توانید آن را با محصولات طبع گرم مانند دارچین و عسل و ... برای درمان کبد سرد استفاده کنید.
نوع بی دانه آن به صورت خشک از گذشته های دور به عنوان یک چاشنی و افزودنی غذایی در سفره ی ما ایرانیان وجود داشته هم اکنون نیز در آشپزی ها برای رنگ دادن و طعم بخشیدن به غذا ها استفاده می شود.
جالب است بدانید که فراورده های غذایی متنوعی از نوع بی دانه این میوه وجود دارد مثل آبمیوه، نوشابه، نکتار، مارمالاد، مربا، سس و …
زعفران چیست و چگونه رشد می‌کند؟
زعفران گیاهی است که از طریق پیاز زعفران رشد می‌کند. پیاز این گیاه، یک پوشال قهوه‌ای رنگ دارد که از آن محافظت می‌کند. بعد از این که پیاز این گیاه کاشته می‌شود، شروع به رشد می‌کند و یک ساقه(تیج) ایجاد می‌کند که در انتهای آن یک غنچه ایجاد می‌شود. بعد از گلدهی، شما با یک گل بنفش با ۶ گلبرگ زیبا مواجه می‌شوید که از ۳ کلاله قرمز رنگ محافظت می‌کنند. این سه کلاله قرمز همان ماده خوش طعم است که با زحمت فراوان تهیه می‌شود.
زعفران چه ترکیباتی دارد؟
زعفران دارای ترکیباتی است که این گیاه ارزشمند را از سایر گیاه ها متمایز ساخته است. کیفیت زعفران از طریق این ترکیبات در آزمایشگاه و لابراتور ها سنجیده می‌شود که هر چقدر درصد این ترکیبات بیشتر باشد زعفران با کیفیت تر و در نتیجه تاثیر زیادی روی خواص زعفران دارد.
این ترکیبات شامل:
کروسین عامل قدرت رنگ
پیکروسین عامل قدرت طعم
سافرانال عامل قدرت عطر و بو
مهم‌ترین خواص زعفران
قبل از این که بخواهیم جز به جز به خواص زعفران پی ببریم، خوب است به صورتی لیستی به شما بگوییم که زعفران تا کنون برای چه چیزهایی مفید است:
- ضد افسردگی
- کاهش درد
- جلوگیری از ریزش مو
- بهبود سلامت تنفسی
- بهبود سلامت قلبی
- بهبود سلامت روانی
- بهبود سلامت پوستی
- تقویت سیستم گوارشی
- افزایش هوش
انواع زعفران اصل
زعفران برخلاف سایر ادویه‌ها انواع مختلفی دارد که در هر نوع آن، رشته‌های زعفران شبیه هم نیستند و این تفاوت بستگی به نوع برداشت، جدا سازی(پر کردن) گل زعفران، آب و هوای منطقه و درنهایت کیفیت آن دارد.
۱) زعفران سوپر نگین: در زعفران سوپر نگین درصد سافرانال و کروسین بالاترین مقدار خود را دارد و رنگدهی و عطر بسیار بالایی نسبت به انواع دیگر زعفران دارد.
۲) زعفران شبه نگین: رنگدهی این نوع زعفران به مراتب بیشتر از انواع دیگر زعفران است ولی به زعفران سوپر نگین نمی رسد.
۳) زعفران نگین: در زعفران نگین فرخوردگی و خمیدگی رشته های زعفران وجود ندارد و سرشاخه‌ها به صورت جدا از هم و تماماً قرمز هستند.
۴) زعفران سرگل: هیچ خبری از زردی زعفران و سفیدی زعفران(ریشه) در زعفران سرگل دیده نمی‌شود و پراستفاده ترین نوع زعفران میباشد.
۵) زعفران پوشال: زعفران پوشال، زعفرانی است که دارای کلاله هایی به رنگ قرمز، همراه با مقداری خامه(ریشه) میباشد.
۶) زعفران دسته: در این نوع زعفران، کلاله های زعفران بدین نحو که کنار هم چیده می شود خشک می‌شود.
۷) ریشه زعفران: به قسمت سفید رنگ زعفران که در انتهای کلاله زعفران وجود دارد ریشه زعفران می‌گویند.
اصلی ترین کاربرد های زعفران
- ۱- کاربرد زعفران به عنوان ادویه در کباب پرندگان
- ۲- استفاده از گلبرگ زعفران برای تهیه ی مربا(مربای زعفران)
- ۳-استفاده از زعفران به عنوان رنگ دهنده د رخورش های گوشتی
- ۴-استفاده از گلبرگ زعفران به عنوان رنگ دهنده ی طبیعی به غذا.
- ۵-کاربرد زعفران به عنوان رنگ دهنده و تزیین کننده در شیرینی ها
- ۶-کاربرد زعفران به عنوان مهم ترین چاشنی همه ی مربا ها
- ۷-کاربرد زعفران به عنوان رنگ دهنده و طعم دهنده در دم کرده ی برنج
- ۸- کاربرد زعفران به عنوان رنگ دهنده و طعم دهنده در شربت ها و نوشابه ها
زعفران،زرشک و تزیینات غذا